Onderzoek toont aan: Friese winkelgebieden transformeren van ‘Place to Buy’ naar ‘Place to Be’

Uit het Koopstromenonderzoek Fryslân 2024 blijkt dat winkelgebieden in de provincie zich aanpassen aan nieuwe trends zoals de opkomst van online winkelen en veranderend consumentengedrag. De grootste uitdaging: het behouden van vitale winkelcentra door meer focus te leggen op beleving, ontmoeting en recreatie.

Het onderzoek, uitgevoerd in opdracht van de Provincie Fryslân, volgt op eerdere bevindingen uit 2017. Destijds was er sprake van een groei van het aantal winkelmeters (+13%) en werd voorspeld dat de opkomst van online shoppen een groeiend effect zou hebben op de vraag naar fysieke winkels. Het advies destijds was om maatregelen te nemen tegen leegstand en winkelgebieden aantrekkelijker te maken door in te zetten op de Friese identiteit en het verbeteren van de openbare ruimte.

Tussen 2017 en 2024 zijn er verschillende belangrijke ontwikkelingen geweest. Het online verkoopkanaal is de afgelopen jaren flink gegroeid, met name in sectoren als elektronica en mode, waar nu meer dan 30% van de aankopen online gebeurt. Dit heeft geleid tot een krimp in het aantal winkels en winkelmeters. Het totaal aantal winkels in Fryslân is met 637 afgenomen sinds 2017, wat neerkomt op een daling van 15%. Toch zijn er positieve resultaten: de leegstand in de provincie is met bijna 50% afgenomen, dankzij succesvolle transformaties van winkelpanden naar woningen of andere functies.

Daarnaast groeit de behoefte aan multifunctionele centrumgebieden. Winkelen blijft belangrijk, maar de verschuiving van ‘place to buy’ naar ‘place to be’ is duidelijk zichtbaar. Steeds meer mensen bezoeken winkelgebieden niet alleen voor aankopen, maar ook voor de beleving, recreatie en sociale activiteiten.

Om de vitaliteit en toekomstbestendigheid van de Friese winkelgebieden te waarborgen, zijn er enkele concrete aanbevelingen gedaan. Zo wordt geadviseerd om te investeren in groenere, aangenamere winkelgebieden die aantrekkelijker zijn voor bezoekers en hen langer laten blijven. Verder wordt het belang van het ondersteunen van lokaal ondernemerschap onderstreept, vooral met het oog op de vergrijzing en het vinden van opvolgers voor winkels.

Ook wordt het belang van toerisme in relatie tot detailhandel benadrukt. In verschillende Friese gebieden is de omzet van winkels sterk afhankelijk van toeristen. Gezamenlijke marketing- en ontwikkelstrategieën tussen de retail en toerismesector worden aanbevolen om deze synergie te versterken.

ToekomstperspectiefMet het Koopstromenonderzoek Fryslân 2024 zijn de basis en richting voor toekomstig beleid helder: winkelgebieden moeten blijven evolueren om te overleven. Door slimme aanpassingen in functie, uitstraling en samenwerking kunnen Friese winkelcentra ook in de toekomst relevant blijven en hun unieke identiteit benutten.

Tijdens het symposium ‘Koopstromenonderzoek Fryslân 2024’ in de Lawei in Drachten, werden de resultaten van het onderzoek gisteravond gepresenteerd aan belangstellenden. Daarnaast werd er stilgestaan bij de uitkomsten van de SWOT-analyse die is uitgevoerd in de 64 belangrijkste winkelgebieden van Fryslân. Ook werden door de TAF (Toerisme Alliantie Friesland) de resultaten gedeeld van een drietal ondernemersbijeenkomsten. Op basis van deze onderzoeksresultaten gingen de deelnemers deze avond met elkaar in gesprek over de toekomst van de Friese winkelgebieden. De onderzoeken en dit symposium vormen een belangrijke basis en opmaat voor een verdere uitwerking van de ambitie met betrekking tot winkelgebieden.