‘Doorgaan op huidige locatie kost te veel energie en geld’

Buurttuin Sleat-Wikel gaat geen vergunningsaanvraag doen voor het stuk agrarische grond waar sinds 2023 met veel plezier wordt getuinierd, geoogst en samengekomen.

Het vergunningstraject brengt te veel risico’s, tijd en kosten met zich mee voor een inwonersinitiatief. Daarmee komt er een eind aan de activiteiten op de huidige plek. De kerngroep bracht het nieuws gisteravond in restaurant ’t Bolwerk in Sloten aan bijna dertig vrijwilligers. De teleurstelling, verbazing en boosheid zijn groot, maar de vastberadenheid om door te gaan is eigenlijk nog groter.

“In 2024 kregen we te horen dat enkele omwonenden bezwaar hadden gemaakt tegen de buurttuin. Daarna volgde een handhavingsverzoek”, vertelt initiatiefnemer Tanja Kombrink. “We hebben daarna veel positieve gesprekken gehad met de gemeente en wethouders.” Het adviesbureau Interra uit Joure hielp de buurttuin belangeloos door onderzoek te doen naar de mogelijkheden op de huidige locatie binnen de regelgeving. “Dat heeft ons echt geholpen in de gesprekken met de gemeente. Zo kregen we zelfs de mogelijkheid om een vergunning aan te vragen.” Toch bleek het traject zo complex en kostbaar, dat is besloten de energie in een positieve toekomst te steken.

Geen probleem met regels

De gemeente liet op basis van het rapport van Interra door LAOS, een bureau voor landschapsarchitectuur en stedenbouw, een onafhankelijk onderzoek doen naar de mogelijkheden voor de tuin. Op basis daarvan werd duidelijk binnen welke voorwaarden Buurttuin Sleat-Wikel zou mogen blijven. 

“Samengevat komt dat neer op: geen verdere uitbreiding van de tuin, geen vaste constructies, en alles onder één meter hoogte”, legt Kees Zuurmond uit, penningmeester van de buurttuin en voorzitter van Dorpsbelang Wikel. “Die regels zijn voor ons niet het probleem. We hebben geen behoefte om groter te worden of hoge bouwwerken te plaatsen. Waar we wel tegenaanlopen, is het traject om die vergunning te krijgen. Zo zou het kunnen zijn dat we geen toegang meer krijgen tot de tuin zolang het traject loopt.”

Financiële lasten

Wat de stap naar een vergunning bovendien bemoeilijkt, zijn de bijkomende kosten. Kees: “Voor de aanvraag moet je een locatieonderzoek voor alternatieven laten uitvoeren. Dat is een forse investering voor een vrijwilligersinitiatief als het onze. En dan weet je nog niet eens of je de vergunning uiteindelijk ook echt krijgt.” Daarbij blijft de onzekerheid dat eigenaren van nabijgelegen vakantiewoningen zich tegen de buurttuin zullen verzetten. “Zelfs mét een vergunning. Hoe ver willen ze daarin gaan? Dat risico kunnen en willen wij niet dragen.”

Weerstand bemoeilijkt samenkomen

Tanja vult aan: “Het is ook niet meer fijn samenkomen als er voortdurend weerstand is. We hebben nooit persoonlijk met de tegenstanders kunnen praten; daar stonden ze niet voor open, zelfs niet met bemiddeling vanuit de gemeente. Wel weten we dat we niet met de auto tot bij de tuin mogen komen, er openingstijden nodig zijn en dat onze tuin als ‘rommelig’ en een aantasting van hun privacy wordt gezien. Al dat onnodige gedoe maakt het samen tuinieren steeds minder plezierig.”

Dank voor steun gemeente

De kerngroep van de buurttuin benadrukt dat het besluit niet voortkomt uit gebrek aan steun bij de gemeente. “Integendeel”, zegt Tanja. “We merken aan alles dat ze ons initiatief enorm waarderen en de toegevoegde waarde voor de gemeenschap zien. Alleen: de regels zijn zo complex en de risico’s zo groot, dat je als vrijwilligersgroep uiteindelijk geen andere keuze hebt dan te stoppen.”

Op zoek naar een nieuwe plek

Het besluit is moeilijk, maar noodzakelijk: stoppen op de huidige locatie om Buurttuin Sleat-Wikel elders een toekomst te geven. “De vraag is alleen: waar?”, zegt Tanja. “We hebben wat opties en denken daarover na, maar we horen het heel graag als iemand een geschikte plek weet.”

Kees benadrukt dat de groep bij een nieuwe kans zorgvuldig gaat kijken: “We onderzoeken eerst of een vergunning nodig is en of er geen directe bezwaren van omwonenden zijn. Deze ervaring heeft ons geleerd dat dat onmisbaar is.”

Verbondenheid blijft

“Het is verdrietig dat het zo gelopen is”, besluit Tanja. “Het is onverteerbaar dat mensen die niet vast in onze mienskip wonen, zoveel negatieve invloed kunnen uitoefenen op een positief bewonersinitiatief. Maar de tuin heeft laten zien hoeveel energie en verbondenheid er in onze beide kernen leeft. Dáár gaan we mee verder. Alleen dan wel op een plek waar we die energie ook echt mogen laten groeien. Wie een plek weet waar Buurttuin Sleat-Wikel wél welkom is, kan een bericht sturen naar: [email protected].”